کمپکتور

کمپکت کردن یا فشرده سازی

 فرآیندی گویند که در آن با نیرویی مکانیکی چگالی یک ماده را افزایش می دهند. در عملیات فشرده سازی، با کاهش فضای خالی بین ذرات تشکیل دهنده خاک و آسفالت آنها را متراکم می نمایند، به مرور زمان ماده سست و کم مقاومت نشست می کند
 نکته قابل ذکر اینکه هرچه چسبندگی ذرات تشکیل دهنده مصالح بیشتر باشد، عملیات متراکم سازی بهتر انجام می شود. در عمل فشرده سازی یا کمپکت کردن با اعمال نیروهای مکانیکی گوناگون، زمان مورد نیاز برای فشرده سازی را از سال ها به ساعت ها کاهش می دهیم. 
مکانیزم عملکرد در کمپکتورهای صفحه ای به این صورت است که در کمپکتورهای صفحه ای ارتعاش ایجاد شده از روتور گریز از مرکز به صفحه کمپکتور منتقل می شود. ارتعاش در صفحه کمپکتور، ماشین را رو به جلو حمل می کند. حرکت ارتعاشی همراه با وزن دستگاه عمل فشرده سازی یا کمپکت کردن را ممکن می سازد. کمپکتور دارای کاربری های متعددی از جمله فشرده سازی، کمپکت، کوبنده خاک، زیرسازی، پی سازی، پی ریزی، متراکم کننده خاک می باشد.

فشرده سازی خاک یا آسفالت با یکی از نیروهای زیر یا ترکیبی از نیروها انجام می گردد:

1. فشار ثابت استاتیکی

2.اصابت(برخورد)

3.دستکاری یا لرزش(ویبراسیون)

در حقیقت کمپکتورها ماشین آلات ساختمانی هستند که جهت متراکم کردن مصالح خاکی و سنگی و پی سازی برای ساختمان بکار می روند و مکمل کار غلطک ها می باشند. کمپکتورها از چهار پارامتر برای کوبیدن خاک استفاده می کنند.

1.وزن استاتیکی

2.ضربه

3.ارتعاش

4.کنترل

در فعالیت های عمرانی مهم ترین قسمت، زیرسازی و مقاومت خاک می باشد. اگر قبل از شروع ساخت، فشرده سازی انجام نگیرد بر اثر نیروی وزن سازه، خاک نشست کرده و ایجاد ترک می کند. دستگاه کمپکتور به منظور بهینه سازی و تثبیت خاک، در زمان رطوبت بهینه (آب موجود در خاک پس از تبخیر و ته نشینی) مورد استفاده قرار می گیرد و باعث کاهش تخلخل و افزایش وزن مخصوص خاک می شود. این روش در زمین های رسی و گل آلود کارآمد نخواهد بود و همچنین در عملیات فشرده سازی، ضخامت لایه خاک از 30 سانتی متر بیشتر نشود حداکثر ضخامت لایه خاک 30 سانتیمتر و حداقل آن 15 سانتیمتر می باشد

ملاک تشخیص میزان کارایی کمپکتورها

دو مشخصه مهم کمپکتورها که ملاک تشخیص میزان کارآیی آن ها می باشند عبارتند از:

1.ابعاد صفحه

2.مقدار نیرویی که در هر بار ضربه برحسب کیلونیوتن وارد می کند.

کمپکتورها در ابعاد گوناگون و از قدرت کوبش 1500 تا 6000 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع در بازار موجود می باشند. ابعاد صفحه کمپکتور هر چه کوچک تر باشد، نیروی وزن صفحه پایین تر و تعداد ضربات پشت سر هم بیشتری خواهد داشت و بالعکس

موتور کمپکتورها

موتورهای مورد استفاده در کمپکتورها می توانند هر یک از برندهای زیر باشند:

1.موتور هوندا

2.موتور روبین

3.موتور کاوازاکی

4.موتور چینی

5.موتور سوبارو

سرعت حرکت در کمپکتورها

سرعت حرکت در کمپکتورها به عواملی اعم از قدرت حرکت دستگاه شیب زمین نوع سطح، نوع مصالح و غیره بستگی دارد. برای مثال در محلی که شیب زمین صفر و سطح آن از خاک نرم باشد، با کمپکتوری به قدرت 5 اسب بخار و ضربه 1.5 با وزن تقریبی 80 کیلو گرم، سرعت بیشتری خواهد داشت نسبت به کمپکتوری که در شیب +3 و خاکی با دانه های شکسته و ضربه 3 تن با وزن 200 کیلو باشد.

قدرت ضربه در کمپکتورها

قدرت ضربه در کمپکتورها از 1000 کیلو الی 8000 کیلو متفاوت است که اغلب از مدل های 1.5 تن و 3 تن استفاده می شود. بر حسب قدرت موتور، ابعاد صفحه و وزن خود دستگاه محاسبه می شود. عمل آن بدین صورت است که نیروی چرخشی موتور به لنگ داخل دستگاه منتقل شده و آنرا حرکت می دهد لذا صفحه دچار پرش شده و ضربه های متوالی را به سطح وارد می نماید که این ضربه ها در دقیقه بر حسب دور متفاوت می باشد.

مصرف و نوع سوخت در کمپکتور

کمپکتورها از نظر تامین نیرو به سه دسته کلی بنزینی گازوئیلی و برقی تقسیم می شود که اغلب آنها بنزینی هستند. مصرف سوخت در دستگاه به راندمان کاری مرتبط است به طور میانگین حدود 1 لیتر در ساعت. در دستگاه های گازوئیلی مصرف کمتر است. این مقدار مصرف در موتورهای برقی که بسیار کم مورد استفاده است بالا بوده و توجیه اقتصادی ندارد.

دانه بندی مناسب جهت کمپکت کردن

تمامی سطوح و خاک ها  همه قابل فشرده سازی می باشند ولی از نظر فشار و دوام با هم متفاوت هستند و این موضوع مورد بحث می باشد که سرعت حرکت ، مقدار انسجام و غیره همه در نوع دانه بندی خاک جهت کمپکت کردن مورد بررسی است.

دانه های گرد و در اصطلاح رودخانه ای، نرم و دارای سطح صیقلی میباشند که اصطکاک کمتری ایجاد کرده و سرعت حرکت را افزایش می دهد. در سوی دیگر دانه های شکسته و زبر می باشند که کمپکت کردن آنها کمی مشکل تر است و باید به دفعات این کار انجام شود که مرطوب کردن آنها باعث سهولت کار می شود.

قطعات یدکی کمپکتور

در کمپکتور ها قطعات مصرفی شامل مواردی هستند که بیشترین استهلاک بر روی آن قرار دارد. مانند قسمت موتوری هندل و پایه هندل که عمل استارت اولیه را بر عهده دارد، همچنین درقسمت سیم گاز و اجزاء داخلی و در قسمت شاسی فنر میانی که اغلب از جنس لاستیک می باشد که لرزش و ضربات را گرفته تا به موتور وارد نشود، بیشترین استهلاک را خواهد داشت.