در این مقاله می خواهیم با خاموت اشنا بشویم
البته این نکته را عرض کنم در ساخت و ساز استاندارد و الماتوربندی تنها میلگرد و یا خاموت هیچ عملکردی ندارد ، ولی میلگرد با خاموت یک ترکیب محکم می شوند که وقتی بتون نیز به آنها اضافه می شود کاری فوق العاده بدست می آید .
خاموت چیست و جنس آن از چیست؟
خاموت میلگرد فولادی است که بصورت تنگ بسته یا تنگ باز در سازه های بتن آرمه به خصوص تیر ها و ستون های بتنی مورد استفاده قرار می گیرد.
اصطلاح فنی آن یا به عبارت دیگر نام آیین نامه ای آن، فولاد برشی قائم، فولاد جان یا فولاد عرضی می باشد
انواع خاموت و نقش آهن در صنعت:
در ساخت سازه‌های بتنی از دو نوع میلگرد طولی و عرضی استفاده می‌شود. هر میلگردی که در راستای طول بنا (تیر یا ستون) باشد، میلگرد طولی است و هر میلگردی که در راستای عرض بنا و عمود بر میلگرد طولی باشد، میلگرد عرضی نامیده می‌شود.
در بحث مقاوم‌سازی ساختمان از ۲ المان آرماتور و خاموت برای غلبه بر نیروهای وارد بر ساختمان استفاده می‌شود که هردو از جنس میلگرد هستند.
آرماتور در راستای ستون سازه به دور میلگردهای ستون بسته می‌شوند تا بتوانند مقاومت کششی پایین بتن را جبران کنند؛ زیرا اگر بتن به تنهایی استفاده شود، فقط می‌تواند در برابر فشار مقاومت کند و اگر اتفاقی مثل زلزله رخ دهد، بتن در برابر کششی که زلزله ایجاد می‌کند توان مقاومت نخواهد داشت.
خاموت در واقع یک آرماتور عرضی است که وظیفه‌اش مقاوم سازی بنا در برابر نیروهای برشی و پیچشی وارد به سازه است. از خاموتها در شناژ ساختمان و در حدفاصل ستون‌های طولی استفاده می‌شود. در آیین‌نامه‌ی مهندسی ساختمان آمده که اگر فاصله دو میلگرد طولی بیش از ۱۵ سانتیمتر باشد، باید بین آنها از خاموت (فولاد برشی قائم) استفاده کرد. این سازده در واقع آخرین خط دفاعی سازه در برابر تنش‌های ناشی از زلزله است.
انواع خاموت در ایران عبارتند از:
خاموت معمولی: هم به وسیله‌ی دست ایجاد می‌شود و برای انواع سازه‌ها قابل استفاده است. اندازه و قالب این نوع در صورت نیاز می‌تواند متغیر باشد.
خاموت‌های مارپیچی: به وسیله ساخته می‌شوند و اندازه‌ی آنها می‌تواند با توجه به قابلیت‌های دستگاه متغیر باشد.
خاموت ربات: هم به وسیله‌ی ماشین‌های CNC ساخته می‌شود و تفاوت آن با آرماتورهای مارپیچی در مربعی است که در یک سمت آن ایجاد می‌شود.
خاموت‌های سلولار :به صورت حلقه‌های بسته هستند و مقاومت بالایی در محل استفاده‌شان ایجاد می‌کنند. این خاموتها از تکنولوژی pi-Systems در ساخت خود بهره می‌برند و در حال حاضر، این نوع آرماتورها پیشرفته ترین نوع موجود هستند.
در کشور ایران بخصوص در شرایط اجرایی استفاده از فولاد برشی قائم نسبت به فولاد برشی مایل ارجحیت داده می شود. خاموتهایی که به عنوان فولاد برشی مایل نیز بکار می روند، ممکن است به صورت تنگ باز برشی یا تنگ بسته برشی انتخاب شوند .
خاموتها در ایران بطور متداول از میلگردهای فولادی به قطر ۸، ۱۰، ۱۲ بنا بر شکل و کاربری سازه ساخته می شوند. اگر خم قلاب خاموتها قائم یا اصطلاحا صاف باشد خاموت ساده و اگر خم قلاب خاموت ۴۵ درجه باشد با عنوان خاموت مهندسی در بازار آهن آلات شناخته می شوند.
کاربرد خاموت
خاموت برای جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی در اثر کمانش و تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از گسترش ترک، کاربرد دارد. به عبارتی دیگر، برای جلوگیری از شکست زودرس مقطع بلافاصله پس از ایجاد ترک مورب که در اثر برش خالص و یا اثر توام برش و خمش ایجاد می شود، باید مقطع بتنی را طوری مسلح کرد که در مقابل بازشدن ترک های مورب مقاومت کند.
خاموتها در ایران بطور متداول از میلگردهای فولادی به قطر ۸، ۱۰، ۱۲ بنا بر شکل و کاربری سازه ساخته می شوند. اگر خم قلاب خاموتها قائم یا اصطلاحا صاف باشد خاموت ساده و اگر خم قلاب خاموت ۴۵ درجه باشد با عنوان خاموت مهندسی در بازار آهن آلات شناخته می شوند.
چگونگی استفاده از خاموت در ساختمان سازی
خاموتها (میلگردهای دورپیچ عرضی) به دو صورت تنگ باز و تنگ بسته وجود دارند. در نوع تنگ باز ممکن است آرماتور عرضی به صورت تک شاخه (قلاب) یا دو شاخه (رکابی) یا تنگ چندشاخه استفاده شود. خاموت تنگ بسته هم حالت‌هایی مشابه مدل تنگ باز دارد؛ اما در تحمل نیروی پیچشی وارده به بنا مقاومت بیشتری ایجاد می‌کند. تجربیات به دست آمده نشان می‌دهند که باید انتهای خاموتها را در زمان ساخت حداقل ۱۳۵ درجه به سمت داخل خم کرد تا بتوانند زیر فشار وارده به بنا طاقت بیاورند.
بدون دیدگاه